Jak dbać o bezpieczeństwo dziecka w sieci?

Czy rodzic może mieć pełną kontrolę nad działalnością nastolatka w Internecie? Gdzie leży granica prywatności – co jest kontrolą, a co szpiegowaniem? Dla dorastającego pokolenia Z (urodzonych po 2000 roku) funkcjonowanie w wirtualnym świecie jest równoległe ze światem rzeczywistym. Obie płaszczyzny przenikają się do tego stopnia, że w pełni aktywne życie społeczne nie jest możliwe w trybie Offline. Czy wychowanie w czasach social media jest trudniejsze? Jak uchronić dziecko przez niebezpieczeństwami cyfrowego świata?

Bezpieczeństwo dziecka w sieci to wciąż gorący temat. Internet to obecnie najbardziej wykorzystywane medium. Używane do pracy i nauki, jest również narzędziem komunikacji i źródłem rozrywki. Jak przygotować dziecko do specyfiki tego świata? Aby ochronić dziecko należy samemu szczegółowo zgłębić problem. Świadomy rodzic ma szansę wyeliminować większość zagrożeń czyhających na dziecko w sieci. Przede wszystkim nauczyć dziecko samodzielnego poruszania się online.

Zasady poruszania się w sieci

1. Rozmawiaj – to najprostsza, ale i najskuteczniejsza rada. Stale pytaj i dyskutuj z dzieckiem. Dzięki wartościowej rozmowie masz szansę poznawać cyfrowy świat razem z dzieckiem.
2. Ustal jasne zasady – jasno komunikuj czego dziecko nie może robić w Internecie. Wskaż rzeczy zakazane, takie jak: podawanie numeru telefonu czy publikowanie rodzinnych zdjęć. Ważne by każdy z członków rodziny został poinformowany o wprowadzonych ustaleniach.
3.  Nie odcinaj dziecka od Internetu, ucz mądrego korzystania – dziś Internet jest powszechnym zjawiskiem od którego nie da się uciec. Całkowity zakaz korzystania z sieci nie jest rozwiązaniem. Taka izolacja może mieć negatywnie skutki i utrudnić dziecku funkcjonowanie w społeczeństwie.
4. Naucz zasady ograniczonego zaufania – młody internauta powinien mieć świadomość specyfiki konsumowanych treści. Warto uczulić dziecko, że ktoś po drugiej stronie monitora może zwyczajnie kłamać, informacja przeczytana na portalu wcale nie musi być prawdziwa, a zdjęcia oglądane w zmanipulowanie graficzne.
5.  Zgłaszaj nielegalne i szkodliwe treści – stały monitoring pozwala na kontrolowanie treści udostępnianych dla naszych dzieci. Zgłaszanie niepożądanych treści do odpowiednich organów pozwoli wyeliminować potencjalne zagrożenie.
6. Bądź wyrozumiały – nie chcesz dopuścić do sytuacji w której działania w Internecie będą tematem tabu. Rozmawiaj bez oceniania i złości. W obawie przed karą dziecko może się nie przyznać do pewnych zachowań, lepiej, że poinformuje Cię o czymś i wspólnie ustalicie dalsze działania.
7. Ustal zasady komunikacji – naucz dziecka wszystkich funkcjonalności mediów społecznościowych i tego jak zarządzać informacjami na własny temat.
8. Obserwuj – monitoruj przestrzeganie ustalonych zasad i reaguj na dynamiczne zmiany w przestrzeni internetowej. Towarzysząc dziecku w codziennych aktywnościach masz szansę na bieżąco śledzić trendy pojawiające się w Internetach.
9. Kontroluj także urządzenia mobilne – pamiętaj, że dziś dostęp do internetu z poziomu telefonu komórkowego staje się normą. Ponad 83% dzieci w Polsce posiada własny telefon.
10. Nie zapominaj o plusach korzystania z Internetu.

Najważniejsze aby mówić dzieciom prawdę o Internecie. Nie chodzi o budowanie siatki zakazów, ale o obustronne zrozumienie tematu. Pamiętajmy by nauczyć dziecko właściwej reakcji na szkodliwe treści. A także uzmysłowić konsekwencje ryzykownych zachowań.

Bezpieczne transakcje Online

Każdy młody Internauta musi przestrzegać kilku zasad internetowych zakupów. Rodzic powinien wyposażyć dziecko w podstawowe informacje i uczulić na potencjalne zagrożenia. Należy nauczyć dziecko, aby nie otwierać maili z nieznanych źródeł i nie korzystać z podejrzanych ofert promocyjnych. Używając kart płatniczych i podając jakiekolwiek dane zawsze musimy mieć pewność, że połączenie jest szyfrowane. O szyfrowaniu danych świadczy znak zielonej kłódeczki w pasku adresowym. Dbajmy, by transakcja zawsze odbywała się przy bezpiecznym połączeniu, wyłącznie w sklepach z certyfikatami SSL. W trakcie wysyłania formularza z danymi zawsze powinien pojawić się protokół „https”. Należy zwrócić uwagę na ochronę sowich danych osobowych i nigdy nie podawać informacji o logowaniu do konta bankowego. Ze względu na bezpieczeństwo zalecaj płatność za pośrednictwem serwisów typu PayPal. Podkreślmy, że ważne operacje nigdy nie powinny być dokonywane za pośrednictwem publicznych sieci WiFi. Warto zachęcić dziecko do czytania regulaminów, szczególnie przy zakupach online.

Bezpieczeństwo dziecka w sieci

Dzięki odpowiednim wtyczkom i aplikacjom możesz zablokować strony o wątpliwej treści. Odpowiedni program odfiltruje treści dla dorosłych, zablokuje dostęp do portali społecznościowych, czy stron zawierających obraźliwe słowa. Dodatkowe funkcje pozwalają ustawić również godziny w których sieć jest dostępna, co pozwala kontrolować czas spędzony przed komputerem. Psycholodzy zaznaczają, że monitoring i blokady rodzicielskie sprawdzają się jedynie w przypadku kiedy dziecko jest świadome zainstalowanej blokady i rozumie sens jej istnienia. Ważne aby uzmysłowić dziecko jakie treści blokujemy i dlaczego. Filtr powinien być dostosowany do wieku dziecka. Każdy sprzęt do którego dziecko ma dostęp powinien być wyposażony w program filtrujący.

Kontrola najlepszą formą zaufania?

Pamiętajmy jednak, że zbyt wiele kontroli, zwłaszcza przy starszych dzieciach, może przynieść więcej szkody niż pożytku. Celem nie jest kontrolowanie każdego ruchu dziecka, filtr zawsze dostosowujemy do wieku. Im mniejsze dziecko, tym większe ograniczenia. Na antenie amerykańskiego Talk Show The View prezenterka Sunny Hostin przyznała, że zainstalowane aplikacje na komputerze 13-letniego syna uniemożliwiły mu odrobienie zadania domowego z biologii. Czy tak restrykcyjne ograniczenia mają sens? Dorastający człowiek musi uczyć się odpowiedzialności za każdy aspekt swojej działalności w sieci. Dlatego o większości działań powinien decydować sam, z pełną świadomością wszystkich konsekwencji. Co więcej, nastolatek ma prawo do prywatność, np. do osobistej korespondencji z przyjaciółmi. Musi wiedzieć też, gdzie szukać pomocy w przypadku problemu. Zaangażowanie w sprawy dziecka nie oznacza karania i oceniania. To uświadamianie i próba zrozumienia. Wedle statystyk połowa rodziców nie wie o tym, że dziecko spotkało się z osobą poznaną w sieci. Właśnie takich sytuacji chcemy uniknąć, jasno ustalone zasady i życzliwe podejście pomogą wypracować wzajemne zaufanie.

Korzystaj z pomocy specjalisty

Gdy podejrzewasz, że Twoje dziecko nawiązało niebezpieczne kontakty w Internecie lub jest ofiarą cyberprzemocy skorzystaj z pomocy pedagoga szkolnego. Pedagog podpowie jak zareagować i jak wesprzeć dziecko, być może skieruje do poradni, gdzie możemy liczyć na specjalistyczną pomoc. W przypadku cyberprzemocy gdzie agresorem jest rówieśnik w całą interwencję powinien być włączony również dyrektor szkoły. Istotne jest zabezpieczenie dowodów i ustalenie wszystkich okoliczności zdarzenia. Należy zadbać o niezwłoczne zablokowanie krzywdzących i ośmieszających treści. W niektórych przypadkach wymaga to kontaktu z administratorem serwisu na którym zostały opublikowane złośliwe materiały. Jeśli doszło do przestępstwa o całym zdarzeniu należy powiadomić policję. Szczególnie jest sprawca pozostaje nieznany, odpowiednie organy mogą pomóc w ustaleniu tożsamości. W przypadku agresji rówieśniczej o całej sprawie należy poinformować rodziców sprawcy i wspólnie z nimi ustalić optymalne rozwiązanie problemu.
Pamiętaj, że jako rodzic masz prawo do niewiedzy. Jeśli zauważysz niepokojące sygnały, ale nie jesteś pewien jak rozwiązać problem, skonsultuj się ze specjalistą pod oficjalnym telefonem zaufania:

• Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci – tel. 800 100 1000
• Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – tel. 800 121212

W przestrzeni publicznej funkcjonuje wiele kampanii społecznych. Fundacja Dzieci niczyje zgłębia problem. Ważne by szybko reagować i szukać rozwiązania. Każde dziecko inaczej reaguje na nieodpowiednie treści spotkane w Internecie. Nie ma uniwersalnego klucza, który wskazuje na problem. Należy obserwować dziecko i konsultować z nim każdą zaobserwowaną zmianę.

Zobacz więcej na naszej stronie.

Źródło:

1. Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa, raport ”Nastolatki 3.0”, grudzień 2016.

Daniel B. Drożdż

W Kei.pl odpowiedzialny za marketing internetowy, w szczególności SEO/SEM, analitykę i wdrożenia rozwiązań UX i e-commerce. Marketer z wykształcenia i pasji z ponad 10-letnim doświadczeniem. Certyfikowany specjalista Google Ads. Związany z rynkiem hostingowym od 2016 r.